Bài nghiên cứu “The impact of social responsibility on the competitive advantage of small and medium-sized enterprises in Hanoi, Vietnam” của Nguyễn Đình Trung  - giảng viên Trường Đại học Kinh tế công bố trên Finance Research Letters Vol. 85, Part E (2025) xem xét tác động của rủi ro địa chính trị đến phần bù tỷ giá hối đoái tiền điện tử, được xác định qua chênh lệch giá Bitcoin giữa các sàn trong nước và toàn cầu. Kết quả cho thấy rủi ro địa chính trị mang tính quốc gia làm gia tăng đáng kể phần bù này, phản ánh xu hướng nhà đầu tư sử dụng tiền điện tử như kênh tháo chạy vốn trong bối cảnh bất ổn nội địa.

Nghiên cứu phân tích các tác động động của rủi ro địa chính trị đối với phần bù tỷ giá hối đoái tiền điện tử. Phần bù này được định nghĩa là tỷ lệ phần trăm chênh lệch giữa giá Bitcoin trên các sàn giao dịch trong nước và giá của nó (Bitcoin) trên các sàn giao dịch toàn cầu. Thước đo mới được phát triển này có thể đóng vai trò như một chỉ báo thay thế cho hiện tượng tháo chạy vốn. Bằng việc áp dụng phương pháp dự báo cục bộ (local projection) trên bộ dữ liệu bảng theo tháng của 24 quốc gia trong giai đoạn từ tháng 1/2019 đến tháng 1/2025, nghiên cứu cho thấy rủi ro địa chính trị mang tính đặc thù quốc gia có khả năng làm gia tăng đáng kể phần bù này. Ngược lại, các mối đe dọa địa chính trị toàn cầu chỉ có tác động không đáng kể, trong khi các sự kiện địa chính trị lại có xu hướng làm giảm phần bù. Các tác động bất đối xứng này hàm ý rằng nhà đầu tư có xu hướng tìm đến thị trường tiền điện tử như một kênh tháo chạy vốn trong bối cảnh các cú sốc địa chính trị mang tính địa phương; tuy nhiên, họ lại thận trọng hơn trước những sự kiện địa chính trị đã được ghi nhận. Hiện tượng này có thể được lý giải bởi sự gia tăng mức độ e ngại rủi ro toàn cầu cũng như mức độ biến động cao hơn trên thị trường tiền điện tử, vốn thường bị kích hoạt bởi những sự kiện như vậy.

Đóng góp mới của bài báo
Nghiên cứu đóng góp những điểm mới như sau.:

Thứ nhất, đây là công trình đầu tiên, phân tích tác động của rủi ro địa chính trị đối với hiện tượng tháo chạy vốn thông qua kênh thị trường tiền điện tử. Kết quả nghiên cứu vì vậy bổ sung vào kho kiến thức lý luận về ảnh hưởng kinh tế - tài chính của rủi ro địa chính trị cũng như tác động của sự bất định đối với dòng vốn di chuyển quốc tế. 

Thứ hai, khác với các nghiên cứu trước đây chủ yếu sử dụng các thước đo tần suất thấp về tháo chạy vốn, nghiên cứu này áp dụng phương pháp dự báo cục bộ trên dữ liệu hàng tháng của phần bù tỷ giá tiền điện tử, qua đó làm rõ tác động mang tính động thay vì tĩnh của rủi ro địa chính trị. 

Cuối cùng, nghiên cứu chỉ ra tính bất đối xứng trong tác động của rủi ro địa chính trị ở cấp độ quốc gia so với các mối đe dọa và sự kiện địa chính trị ở cấp độ toàn cầu.

Hàm ý chính sách

1. Giám sát rủi ro địa chính trị trong nước

Vì rủi ro địa chính trị quốc gia làm tăng đáng kể phần bù tỷ giá hối đoái tiền điện tử, các nhà hoạch định chính sách cần chú ý đến vai trò của tiền điện tử như kênh tiềm ẩn cho dòng vốn tháo chạy trong bối cảnh căng thẳng nội địa.

2. Ổn định tài chính toàn cầu

Kết quả cho thấy các sự kiện địa chính trị toàn cầu (GPRA) làm giảm phần bù do nhà đầu tư thận trọng và chuyển hướng sang các tài sản trú ẩn truyền thống như vàng. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì niềm tin vào các công cụ trú ẩn an toàn truyền thống để hạn chế bất ổn tài chính.

3. Theo dõi thị trường tiền điện tử

Do vai trò của tiền điện tử trong việc khuếch đại cơ chế tháo chạy vốn, các cơ quan quản lý cần tăng cường theo dõi và kiểm soát dòng vốn qua kênh tiền điện tử để giảm thiểu rủi ro đối với ổn định kinh tế - tài chính.

>>> THÔNG TIN BÀI BÁO

Dinh Trung Nguyen, Geopolitical risks and crypto exchange rate premium: Implications for capital flight, Finance Research Letters, Volume 85, Part E, 2025, 108287, ISSN 1544-6123, https://doi.org/10.1016/j.frl.2025.108287

>>> THÔNG TIN TÁC GIẢ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

TS. Nguyễn Đình Trung hiện đang giảng dạy và nghiên cứu tại Bộ môn Ngân hàng, Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN. Ông tốt nghiệp Tiến sĩ Tài chính tại Australia, Thạc sĩ Kinh tế học Tài chính tại Australia, đồng thời có hai bằng cử nhân về Toán kinh tế và Kinh tế học. Trước khi công tác tại Trường ĐHKT, ông đã có nhiều năm làm công tác nghiên cứu tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.