Chiều ngày 01/12/2025, diễn giả Phạm Văn Tú, Kỹ sư cao cấp công nghệ AI tại Vinfast đã có buổi chia sẻ trực tuyến với sinh viên các lớp học phần Quản trị chiến lược BSA2005-E 3, BSA2005-E 2 và BSA2005-E 1, Trường Đại học Kinh tế, ĐHQGHN, do TS. Phạm Mạnh Hùng giảng dạy về chủ đề: “Mô hình việc làm mới trong Kỷ nguyên AI”. Buổi chia sẻ thật sự hữu ích, thiết thực không chỉ gợi mở cho sinh viên về định hướng nghề nghiệp trong kỷ nguyên AI mà còn trang bị cho sinh viên cách làm chủ, tư duy chủ động để vượt cơn sóng thần AI. 

Mở đầu buổi chia sẻ, TS. Phạm Mạnh Hùng nhấn mạnh rằng “cơn sóng thần” AI đang ập đến, ảnh hưởng đến mọi mặt của cuộc sống hiện nay, nhất là “công ăn việc làm” của người lao động, bởi vậy, việc hiểu đúng về AI cũng như vị thế, vai trò của con người trong kỷ nguyên AI là vô cùng quan trọng, giúp chúng ta không bị cơn sóng thần AI nhấn chìm hay cuốn trôi mà chủ động vượt sóng thần AI, biến làn sóng ấy thành động lực cho phát triển. 

Trên tinh thần đó, sự hiện diện của chuyên gia được đào tạo bài bản, trực tiếp làm việc với các hệ thống AI, kinh nghiệm thực chiến tại một trong những công ty công nghệ - sản xuất hàng đầu Việt Nam như diễn giả Phạm Văn Tú, mang lại giá trị thiết thực, sâu sắc cho buổi chia sẻ.  

Mô hình việc làm mới trong Kỷ nguyên AI: con người là trung tâm 

Tiếp sau đó, diễn giả Phạm Văn Tú chia sẻ về “Mô hình việc làm mới trong Kỷ nguyên AI”, tập trung khai mở mối quan hệ giữa con người và AI. Chuyên gia  nhấn mạnh con người mới là chủ thể trung tâm, còn AI chỉ đóng vai trò như một công cụ hỗ trợ nhằm giúp con người làm việc tốt hơn, tạo ra các sản phẩm giá trị hơn và hiện thực hóa những ý tưởng do con người khởi tạo. Đồng thời, con người là chủ thể tương tác trực tiếp với hệ thống, cung cấp và hiệu chỉnh dữ liệu đầu vào, đồng thời giữ vai trò giám sát, đánh giá và chịu trách nhiệm cuối cùng, bảo đảm AI vận hành đúng mục tiêu, đúng chuẩn mực và phục vụ lợi ích của con người. 

Diễn giả lưu ý rằng, AI đã xuất hiện từ khá lâu, nhưng chính cú bứt phá trong khoảng 5 năm trở lại đây mới thực sự tạo nên một cuộc chuyển mình chưa từng có, buộc chúng ta phải liên tục cải tiến và điều chỉnh mô hình làm việc để thích nghi với tốc độ phát triển thần tốc của công nghệ này. Qua phần chia sẻ, người học hiểu rõ hơn cách chủ động “đi cùng” AI, biến AI thành công cụ hỗ trợ nâng cao năng lực bản thân thay vì bị ám ảnh bởi nỗi sợ AI thay thế. 

Điểm nhấn trao đổi và thông điệp truyền cảm hứng

Phần hỏi đáp trở thành điểm nhấn của buổi chia sẻ khi sinh viên đặt ra nhiều câu hỏi đa dạng liên quan đến AI và những tác động của nó. Diễn giả đã dành thời gian giải đáp cặn kẽ, đặc biệt tập trung vào vấn đề lo lắng nghề nghiệp của sinh viên khối ngành kinh tế trong thời đại AI, đồng thời chia sẻ những góc nhìn về lợi thế cạnh tranh mà cả sinh viên và doanh nghiệp có thể xây dựng trong kỷ nguyên AI đang biến đổi nhanh chóng. 

Giải đáp về cơ hội việc làm liên quan đến AI trong khối ngành kinh tế, diễn giả nhận định rằng sự phát triển, ứng dụng AI tại ngành này còn non trẻ, chính vì thế sẽ là mảnh đất tiềm năng cho những người biết nắm bắt AI. Chuyên gia cũng khẳng định, cơ hội việc làm của mọi người trong ngành là bình đẳng nhưng yếu tố quyết định sự thành công, tạo ra lợi thế cạnh tranh đến từ sự sáng tạo, tư duy chủ động của con người.  Bởi vậy, cần xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc để có thể đánh giá AI, tránh bị phụ thuộc vào nó. Dự báo trong tương lai, AI sẽ thay thế một số công việc trong chuỗi giá trị, tuy nhiên đó là những công việc lặp lại hay dựa vào trí nhớ. Vì thế, tư duy sáng tạo, nền tảng kiến thức và kỹ năng làm chủ AI của con người vẫn luôn là yếu tố tạo nên lợi thế cạnh tranh, giúp con người nổi bật hơn.

Khi được sinh viên hỏi về việc, liệu có công cụ nào giúp tối ưu công việc và ra quyết định hiệu quả hay không, diễn giả nhấn mạnh không có công nghệ AI nào có thể đưa ra lời khuyên chính xác, tối ưu ngay lập tức mà nó phải được hình thành qua trải nghiệm, đánh giá của con người. Chính con người phải phân tích, so sánh các phương án và kết hợp chúng để tối ưu hóa công việc, từ đó lựa chọn giải pháp phù hợp nhất. Tại đây, diễn giả cũng bật mí quy trình anh cùng nhóm của mình đã và đang thực hiện để tạo ra các công nghệ phục vụ trực tiếp cho Vinfast. Trước hết, cần phải xác định rõ yêu cầu cụ thể và mục tiêu cho từng dự án. Tiếp theo đó, xây dựng phiên bản công nghệ có thể vận hành và đáp ứng yêu cầu ban đầu nhưng không đòi hỏi phải là tối ưu nhất. Các bước tiếp theo lần lượt là bước thử nghiệm, loại bỏ phần không cần thiết và tối ưu hoá quy trình. Quá trình này mất một khoảng thời gian khá lâu, trải qua rất nhiều công đoạn sửa đổi. Qua đó, diễn giả nhắn nhủ tới các bạn sinh viên rằng thành công hiếm khi đến ngay từ lần đầu, mà là kết quả của cả một quá trình đánh giá, bổ sung, điều chỉnh và cải tiến liên tục. Thông điệp này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học hỏi không ngừng, dám thử nghiệm và kiên trì trong cả phát triển công nghệ lẫn hành trình nâng cao năng lực của mỗi cá nhân.

Giải đáp băn khoăn của sinh viên về lý do vì sao các công cụ AI lại có xu hướng “chiều theo” ý người dùng, diễn giả cho biết dữ liệu mà AI sử dụng chủ yếu được lấy từ khối lượng lớn văn bản trên Internet như mạng xã hội, bài viết, trang tin,… và được sàng lọc, xử lý thông qua các thuật toán chuyên sâu. Các ứng dụng như ChatGPT được lập trình để mô phỏng cuộc hội thoại giữa người với người, đồng thời tạo ra ngôn ngữ dựa trên dữ liệu do con người tạo ra, sao cho câu chữ trở nên tự nhiên, gần gũi và dễ hiểu nhất với người dùng. Chính vì vậy, AI có xu hướng “đi theo” mạch lập luận và cách đặt vấn đề của người hỏi, chứ không thực sự “hiểu” hay tự đánh giá được thông tin là đúng hay sai. Một lần nữa, diễn giả Phạm Văn Tú nhấn mạnh: con người phải là chủ thể quyết định, cần sử dụng AI một cách thông minh, biết sàng lọc, kiểm chứng và lựa chọn thông tin AI đưa ra dựa trên vốn kiến thức và tư duy phản biện của chính mình.

Trả lời câu hỏi làm thế nào để doanh nghiệp nói chung và sinh viên nói riêng có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh các mô hình AI đã học khối lượng tri thức khổng lồ, diễn giả nhấn mạnh rằng dù sở hữu nhiều khả năng ưu việt nhưng trong ít nhất 10 năm tới, AI vẫn chủ yếu là công cụ cung cấp thông tin nhanh chóng, tiện lợi và chưa thể vượt qua con người về tư duy logic, sáng tạo. Chính vì vậy, con người – với sự sáng tạo, cảm xúc, khả năng phán đoán và trực giác nghề nghiệp – mới là yếu tố tạo nên lợi thế cạnh tranh thực sự. Những năng lực này giúp con người quan sát vấn đề từ nhiều góc độ, ra quyết định linh hoạt, kịp thời và tạo dấu ấn khác biệt trong công việc. Ở cấp độ rộng hơn, doanh nghiệp có thể khai thác tốt nguồn lực con người để tối ưu quy trình, duy trì sự khác biệt và xây dựng lợi thế cạnh tranh bền vững trên thị trường.

Cảm nhận của sinh viên về buổi chia sẻ

Phát biểu cảm tưởng về những điều tâm đắc, những điều đã tiếp thu được trong buổi chia sẻ hôm nay, sinh viên Phan Thị Huyền Thanh đã điểm lại những nội dung chính cùng các phần trao đổi sôi nổi giữa diễn giả và các bạn sinh viên. Sinh viên Huyền Thanh tâm đắc về kiến thức liên quan đến AI, đặc biệt là cơ chế AI thay đổi câu trả lời dựa trên dữ liệu và phản hồi từ người dùng. Nhờ những giải thích cụ thể và ví dụ thực tiễn của diễn giả, sinh viên Huyền Thanh cho biết đã hiểu rõ hơn về cách AI hoạt động, từ đó biết cách sử dụng công cụ này hiệu quả hơn trong học tập và công việc. Thay mặt lớp, sinh viên Huyền Thanh gửi lời cảm ơn chân thành tới diễn giả Phạm Văn Tú vì đã dành thời gian chia sẻ những thông tin hữu ích, thiết thực đồng thời chúc diễn giả gặt hái nhiều thành công trên con đường sự nghiệp phía trước.

Phát biểu tổng kết buổi chia sẻ, TS. Phạm Mạnh Hùng gửi lời cảm ơn và lời chúc sức khỏe tới diễn giả Phạm Văn Tú và gia đình, TS. Phạm Mạnh Hùng nhấn mạnh những kiến thức và kinh nghiệm mà diễn giả Phạm Văn Tú đem đến là rất quý giá, thiết thực   đối với sinh viên trước làn sóng AI ảnh hưởng mạnh mẽ đến thị trường lao động như hiện nay. Nhân đây, TS. Phạm Mạnh Hùng tái khẳng định tầm quan trọng của việc xây dựng lợi thế cạnh tranh từ cấp độ cá nhân cho đến cấp độ quốc gia, đồng thời động viên, khuyến khích sinh viên phát triển tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề và khả năng đánh giá tình huống một cách chủ động trong suốt học phần. Khi biết kết hợp hài hòa giữa năng lực cá nhân và công nghệ, sinh viên sẽ tạo dựng được lợi thế cạnh tranh bền vững,   thích ứng và nổi bật trong môi trường nghề nghiệp khắc nghiệt, luôn biến động dưới tác động của “làn sóng” AI. Buổi chia sẻ của chuyên gia Phạm Văn Tú không chỉ mang đến những kiến thức về AI đậm tính thực tiễn và ứng dụng, mà còn giúp sinh viên có cái nhìn thấu đáo hơn về vai trò trung tâm của con người trong kỷ nguyên AI. AI thường gợi liên tưởng tới những khái niệm phức tạp, thì dưới cách trình bày gần gũi, dễ hiểu của chuyên gia, các nội dung ấy trở nên rõ ràng và dễ tiếp cận hơn. Thông điệp xuyên suốt buổi chia sẻ mà diễn giả muốn nhấn mạnh là: con người luôn là nhân tố quyết định và quan trọng nhất. Dù AI có phát triển mạnh mẽ đến đâu, những yếu tố nội tại của con người như tư duy, sự sáng tạo, cảm xúc, tính chủ động, hệ giá trị và bản lĩnh vẫn là điều mà AI rất khó, nếu không muốn nói là không thể, thay thế được.